در قرن ۱۱، یک زن ژاپنی به اسم موراساکی شیکیبو داستانی با ۵۴ فصل درباره اغواگری درباری به اسم «داستان گنجی» نوشتن که به عنوان اولین رمان جهان شناخته میشه.
حتی با گذشت حدود دو هزار سال، در دوره ای که داستان ها روی صفحات دستی نشون داده شده و ۲۴ ساعت بعد هم محو میشن، مردم همچنان مجذوب رمان ها هستن.
انسان از خواندن کتاب چه سودی میبره؟ فقط به خاطر لذته یا سود دیگه ای هم داره؟ پاسخ علمیش یه «بله» محکمه.
کتاب خواندن برای سلامت جسمی و ذهنی موثره و این تاثیرات تمام عمر باقی می مونن و از اوایل کودکی شروع شده و تا سالمندی ادامه پیدا می کنن. در ادامه توضیح کوتاهی درباره اینکه خواندن کتاب چطور مغز – و بدن – رو تقویت می کنه براتون آوردیم.
خواندن مغز را تقویت می کنه
تحقیقات زیادی درباره موضوع تاثیرات مطالعه روی مغز، انجام شده.
محققان با استفاده از ام آر آی تایید کردن خواندن باعث ایجاد شبکه گردش و علایم پیچیده ای در مغز میشه. با پخته تر شدن توانایی مطالعه، این شبکه هم قوی تر و پیشرفته تر میشه.
در تحقیقی در سال ۲۰۱۳، محققان از اسکن ام آر آی برای اندازه گیری تاثیرگذاری خواندن بر مغز استفاده کردن. موارد آزمایش طی ۹ روز، کتاب «پمپئی» رو خواندن. با بالا رفتن تنش داستان، بخش های بیشتری از مغز فعال می شدن.
اسکن های مغزی نشون دادن طی دوره خواندن کتاب و چند روز بعدش، ارتباط مغزی به خصوص در قشر حسی مغز، بخشی که مسئول احساسات فیزیکی مثل حرکت و درده، بالاتر میره.
باعث افزایش توانایی همدردی میشه
حالا که صحبت از احساس درد شد، تحقیقات نشون دادن کسایی که داستان ادبی می خوانن – داستان هایی که به درون شخصیت ها می پردازه – توانایی بیشتری در درک احساسات و اعتقادات بقیه پیدا می کنن.
محققان اسم این توانایی رو «تئوری ذهن» گذاشتن، که شامل مهارت های کلیدی برای ساخت، اداره و حفظ ارتباطات اجتماعی میشه.
یک بار خواندن داستان ادبی باعث جرقه زدن این حس نمیشه اما تحقیقات نشون دادن خوانندگان طولانی مدت داستان، تئوری ذهن قوی تری دارن.
دایره لغاتت رو گسترده تر میکنه
تحقیقات حوزه خواندن که به دهه ۱۹۶۰ بر می گردن درباره چیزی که به عنوان «تاثیر متیو»، اصطلاحی که به بخش متیو در انجیل بر می گرده، شناخته میشه، صحبت می کردن.
«کسی که دارد، داراتر می شود و به فراوانی می رسد. کسی که ندارد، حتی چیزی که دارد نیز از او گرفته می شود.»
تاثیر متیو این ایده که پولدار، پولدارتر میشه و فقیر، فقیرتر رو خلاصه می کنه – مفهومی که به همون اندازه پول، به دایره لغات هم ارتباط داره.
محققان متوجه شدن دانش آموزانی که از سن کم مرتب کتاب می خوانن، به مرور دایره لغات گسترده تری پیدا می کنن و گستردگی دایره لغات بر بخش های زیادی از زندگی تاثیر می ذاره، از نمره برخی امتحان ها گرفته تا ورود به دانشگاه و پیدا کردن شغل.
نظرسنجیی که در سال ۲۰۱۹ توسط کارناج انجام شد، نشون داد که ۶۹ درصد کارفرماها دنبال افرادی با مهارت های «نرم»، مثل توانایی ارتباط موثر، می گردن. خواندن کتاب بهترین روش برای یادگیری کلمه در جایگاه استفادشونه.
به پیشگیری از زوال شناختی حاصل بالا رفتن سن کمک می کنه
موسسه ملی بالا رفتن سن، پیشنهاد میده هرچی سن بالاتر میره برای درگیر نگه داشتن مغز، مجله و کتاب بخوانیم.
با اینکه تحقیقات پیشگیری خواندن کتاب از بیماری هایی مثل آلزایمر رو ثابت نکردن اما نشون میدن سالمندانی که هر روز می خوانن و مسائل ریاضی حل می کنن، کارکرد شناختیشون بهبود پیدا کرده یا ثابت مونده.
هرچه زودتر شروع کنی، بهتره. تحقیقی در سال ۲۰۱۳ توسط مرکز پزشکی دانشگاه راش متوجه شده افرادی که تمام زندگیشون فعالیت های درگیر کننده ذهنی انجام دادن، احتمال کمتری داره پلاک، ضایعات و گره خوردگی هایی که در مغز افرادی که دارای زوال عقلی هستند وجود داره، درشون پیدا بشه.
کاهش استرس
در سال ۲۰۰۹، گروهی از محققان میزان تاثیرگذاری یوگا، طنز و خواندن کتاب بر میزان استرس دانشجویان رشته های پزشکی در آمریکا رو اندازه گیری کردن.
در این تحقیق متوجه شدن ۳۰ دقیقه خواندن کتاب، به اندازه یوگا و طنز باعث کاهش فشار خون، تپش قلب و اضطراب روانی میشه.
نویسندگانش اینطور نتیجه گیری کردن: «از اونجا که محدودیت زمانی یکی از اصلی ترین دلایل میزان بالای استرس دانشجویان پزشکیه، ۳۰ دقیقه انجام هر کدوم از این تکنیک ها می تونه به راحتی در برنامه روزانشون جا بگیره و زمان زیادی هم از درس خوندنشون نمی گیره.»
پس جای تعجب نداره که بگیم کتاب خوندن استرس رو کاهش میده.
برای یه خواب راحت آمادت می کنه
دکترهای کلینیک مایو، کتاب خواندن رو به عنوان بخش ثابتی از فعالیت های قبل از خواب، پیشنهاد می کنن.
برای بهترین نتیجه، بهتره به جای خواندن از صفحه دیجیتالی، از کتاب کاغذی استفاده کنی چون نور وسیله ممکنه باعث بیدار موندن و دیگر نتایج منفی سلامت بشه.
همچنان دکترها پیشنهاد می کنن اگر مشکل خواب داری، بهتره جایی به جز اتاق خوابت، بخوانی.
به تسکین علایم افسردگی کمک می کنه
فیلسوف انگلیسی، سر راجر اسکروتن نوشته بود «دلداری گرفتن از چیزهای تخیلی، دلداری تخیلی نیست». افرادی که افسردگی دارن عموما احساس می کنن تنها و دوری از بقیه هستن و این عموما کتاب ها می تونن این احساس رو کاهش بدن.
خوندن داستان می تونه باعث بشه موقتا از دنیا فرار کنی و تجربیات خیالی شخصیت ها رو داشته باشی و کتاب های غیر داستانی خودیاری، استراتژی هایی یاد میدن که می تونن توی کنترل این علایم کمک کنن.
به همین دلیل خدمات بهداشت ملی انگستان، پروژه تجویز کتابی به عنوان «خوب خواندن» رو شروع کرده که درش متخصصان پزشکی کتاب های خودیاری نوشته شده توسط متخصصان پزشکی برای شرایط خاص رو تجویز می کنن.
حتی ممکنه باعث عمر طولانی تر بشه
یک تحقیقات طولانی مدت سلامت و بازنشستگی ۳۶۳۵ شرکت کننده بزرگسال رو به مدت ۱۲ سال دنبال کرده و متوجه شده کسانی که کتاب می خوانن، حدود ۲ سال بیشتر از کسایی که نمی خوانن یا فقط مجله و اشکال مشابهش رو می خوانن، زنده ماندن.
همچنین این تحقیقات نتیجه گرفته کسایی که هر هفته بیش از ۳ ساعت و نیم کتاب می خوانن، ۲۳ درصد احتمال داره بیشتر از کسایی که اصلا نمی خوانن عمر کنن.
باید چی بخوانی؟
خب، باید چی بخوانی؟ جوابش سادس. هر چی دستت رسید.
یک دوره ای کسایی که در جاهای دور افتاده زندگی می کردن باید چشم به راه افرادی که از پشت کوه با یه سبد کتاب از راه می رسیدن می موندن ولی امروزه اصلا اینطور نیست. تقریبا هر کسی به کتابخونه توی گوشی و تبلتش دسترسی داره.
اگه وقت آزاد کمی داری، روزی چند دقیقه رو به خواندن بلاگی درباره یه موضوع مهم اختصاص بده. اگه دنبال راه فراری، داستان های فانتزی و تاریخی می تونن تو رو از محل زندگیت به یه دنیای کاملا متفاوت ببرن.
اگه می خوای در شغلت سریع پیشرفت کنی، پیشنهادات غیر داستانی کسی که به مقصد رسیده رو بخوان. به چشم معلمی ببینش که هروقت خواستی می تونی برش داری و دوباره بذاریش زمین.
حواست باشه: همیشه از روی دستگاه نخوان. کتاب چاپی هم ورق بزن.
تحقیقات نشون دادن کسایی که کتاب چاپی می خوانن، نسبت به کسایی که همون مطلب رو به صورت دیجیتالی خواندن، در امتحانات مفهومی امتیاز بالاتری گرفته و چیزی که خواندن رو بیشتر یادشون مونده.
شاید بشه گفت به این دلیله که افراد مطلب چاپی رو آهسته تر از مطالب دیجیتالی می خوانن.
گاها فیلم ها رو نزن جلو
هیچ اشکالی نداره یه سریال رو توی ۲ روز ببینی، همونطور که اشکالی نداره یه دسر بزرگ جذاب بخوری.
ولی کامل ندیدن و جلو زدن برنامه ها باید گاها پیش بیاد نه که روش اصلی درک مطلب باشه. تحقیقات نشون دادن تماشای طولانی مدت تلویزیون، مخصوصا برای کودکان، ممکنه مغز رو به شکل منفیی تغییر بده.
خلاصه داستان
خواندن خیلی خیلی مفیده. تحقیقات نشون دادن که خواندن ثابت باعث:
- بهبود ارتباط مغز
- گسترش داره لغات و بهبود درک مطلب
- تقویت همدردی با دیگران
- کمک به خواب رفتن
- کاهش استرس
- کاهش فشار خون و تپش قلب
- مبارزه با علایم افسردگی
- پیشگیری از زوال شناختی حاصل از بالا رفتن سن
- طولانی تر کردن عمر
خواندن کتاب اهمیت بخصوصی برای کودکان داره چون تاثیرش انباشته میشه اما هیچوقت برای شروع بهره بردن از مفاد فیزیکی و روانشناسی خواندن که بین صفحات یک کتاب خوب منتظرته، دیر نیست.
اگر شما هم مثل ما به کتاب خواندن علاقه مند هستید، به پادکست خوره کتاب گوش بسپارید.
