انرژی پاک (انرژی سبز) چیست؟
انرژی سبز هر نوع انرژی محسوب میشود که از منابع طبیعی مانند نور خورشید، باد یا آب تولید میشود. انرژی پاک اغلب از منابع انرژی تجدیدپذیر بهدست میآید. اگرچه تفاوتهایی بین انرژی تجدیدپذیر و سبز وجود دارد که در زیر به بررسی آنها خواهیم پرداخت. نکته کلیدی این منابع انرژی این است که از طریق عواملی مانند انتشار گازهای گلخانهای در جو به محیط زیست آسیب نمیرسانند.
فهرست مطالب
انرژی پاک چه مفهومی داره؟
برای اینکه یک منبع، clean energy تلقی شود، نباید مانند سوختهای فسیلی آلودگی ایجاد کند. این بدان معنا خواهد بود که همه منابع مورداستفاده در صنعت انرژیهای تجدیدپذیر سبز نیستند. برای مثال، تولید برقی که مواد آلی جنگلهای پایدار را میسوزاند، ممکن است تجدیدپذیر باشد. اما بهدلیل CO2 تولیدشده توسط خود فرآیند سوزاندن، لزوما سبز نیست.
منابع clean energy معمولا خودبهخود توسعه مییابند. برخلاف منابع سوخت فسیلی مانند گاز طبیعی یا زغال سنگ که میتواند میلیونها سال طول بکشد تا توسعه یابد. منابع سبز اغلب از عملیات استخراج معدن یا حفاری که به اکوسیستمها آسیب میرساند، دور خواهند بود.
انرژی پاک چگونه کار میکند؟
بهعنوان یک منبع انرژی، انرژی سبز اغلب از فناوریهای انرژی تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی، نیروی باد، انرژی زمین گرمایی، زیست توده و نیروی برق آبی میآید. هر یک از این فناوریها بهروشهای مختلفی کار میکنند، چه با گرفتن انرژی از خورشید، مانند صفحات خورشیدی یا استفاده از توربینهای بادی یا جریان آب برای تولید انرژی.
انرژی پاک چند نوع است؟
منابع اصلی انرژی باد، انرژی خورشیدی و نیروی برق آبی (از جمله انرژی جزر و مد) هستند. انرژی خورشیدی و بادی میتوانند در مقیاس کوچک در خانههای مردم تولید شوند و یا در مقیاس صنعتی بزرگتر نیز به تولید برسند. ۶ شکل رایج بهشرح زیر است:
انرژیخورشیدی
این نوع متداول انرژی تجدیدپذیر معمولا با استفاده از سلولهای فتوولتائیک تولید میشود که نور خورشید را جذب میکند و آن را به برق تبدیل خواهد کرد. انرژی خورشیدی برای گرمکردن ساختمانها، آبگرم و برای پختوپز و روشنایی نیز استفاده میشود.
انرژیخورشیدی اکنون به اندازه کافی مقرونبهصرفه شده است تا بتوان از آن برای مصارف خانگی از جمله روشنایی استفاده کرد. اگرچه در مقیاس بزرگتر نیز برای تامین برق محلهها نیز مورداستفاده قرار میگیرد.
نیروی باد
به ویژه در مکانهای فراساحلی و ارتفاعات بالاتر، انرژی باد از نیروی جریان هوا در سراسر جهان برای به حرکت درآوردن توربینها استفاده میکند که قادر به تولید برق هستند.
برق آبی
این نوعclean energy که بهعنوان انرژی پاک برق نیز شناخته میشود، از جریان آب در رودخانهها، نهرها، سدها یا جاهای دیگر برای تولید برق بهره میبرد. انرژی آبی حتی میتواند در مقیاس کوچک با استفاده از جریان آب از طریق لولههای خانه کار کند یا میتواند از تبخیر، بارندگی یا جزر و مد در اقیانوسها حاصل شود. اینکه سه نوع انرژی چقدر “سبز” هستند به نحوه ایجاد آنها بستگی دارد.
انرژی زمین گرمایی
این نوع انرژی پاک از انرژی حرارتی استفاده خواهد کرد که درست در زیر پوسته زمین ذخیره شده است. این منبع برای دسترسی، به حفاری نیاز دارد و در نتیجه تاثیرات زیست محیطی را زیر سوال میبرد. انرژی گرمایی زمین هزاران سال است که برای گرم کردن چشمه های آب گرم استفاده میشود و همین منبع میتواند برای بخار جهت چرخاندن توربینها و تولید برق مورد استفاده قرار گیرد.
انرژی ذخیرهشده در ایالات متحده به تنهایی برای تولید برق ۱۰ برابر زغال سنگ در حالحاضر کافیاست. در حالی که برخی از کشورها، مانند ایسلند، منابع گرمایی زمین قابل دسترسی دارند. این منبعی محسوب میشود که برای سهولت استفاده به مکان متکی خواهد بود و برای اینکه کاملا «سبز» باشد، رویههای حفاری باید به دقت نظارت شوند.
زیست توده
این منبع تجدیدپذیر نیز باید بهدقت مدیریت شود تا بهعنوان منبع «انرژی پاک» واقعا برچسبگذاری لازم را داشته باشد. نیروگاههای زیستتوده بهطور معمول، از زبالههای آلی، خرده چوب یا خاک اره جهت تولید انرژی بهره میبرند.
در حالیکه سوزاندن این مواد باعث آزادشدن گازهای گلخانهای میشود. البته انتشار گازهای گلخانهای هنوز به مراتب کمتر از سوختهای مبتنی بر نفت است.
سوختهای زیستی
به جای سوزاندن زیست توده همانطور که در بالا ذکر شد، این مواد آلی میتوانند به سوختی مانند اتانول و بیودیزل تبدیل شوند. تخمین زده میشود که سوختهای زیستی با تامین تنها ۲٫۷ درصد سوخت جهان برای حملونقل در سال ۲۰۱۰، ظرفیت تامین بیش از ۲۵ درصد از تقاضای جهانی سوخت حملونقل را تا سال ۲۰۵۰ داشته باشند.
چرا انرژی پاک مهم است؟
clean energy برای محیط زیست اهمیت دارد، زیرا جایگزین اثرات منفی سوختهای فسیلی با جایگزینهای سازگارتر با محیط زیست میشود. این انرژی که از منابع طبیعی مشتق میشود، اغلب تجدیدپذیر و پاک است، به این معنی که گازهای گلخانهای منتشر نمیکنند یا گازهای گلخانهای کمی دارند و اغلب بهراحتی در دسترس هستند.
حتی زمانی که چرخه زندگی کامل یک منبع انرژی در نظر گرفته شود، آنها گازهای گلخانهای بسیار کمتری نسبت به سوختهای فسیلی آزاد میکنند. این نهتنها برای سیاره زمین خوب خواهد بود، بلکه در سلامتی افراد و حیواناتی که مجبور به تنفس هوا هستند، نیز نقش دارد.
انرژی پاک میتواند به قیمت انرژی پایدار منجر شود، زیرا این منابع اغلب بهصورت محلی تولید میشوند و تحت تأثیر بحران ژئوپلیتیک، افزایش قیمت یا اختلالات زنجیره تامین قرار نمیگیرند. از طرفی، مزایای اقتصادی شامل ایجاد شغل در ایجاد تسهیلاتی میشود که اغلب در خدمت جوامعی است که کارگران در آن مشغول بهکار هستند.
انرژیهای تجدیدپذیر در سال ۲۰۱۸ شاهد ایجاد ۱۱ میلیون شغل در سراسر جهان بود که با تلاش برای دستیابی به اهدافی مانند صفر خالص، این تعداد افزایش خواهد یافت. بهدلیل ماهیت محلی تولید انرژی از طریق منابعی مانند انرژی خورشیدی و بادی، زیرساخت انرژی انعطافپذیرتر در نظر گرفته میشود.
جمعبندی
انرژی پاک یک راهحل کم هزینه برای نیازهای انرژی بسیاری از نقاط جهان به ویژه در کشورهای در حال توسعه است. این روند تنها با ادامه کاهش هزینهها بهبود مییابد و دسترسی بهclean energy را بیشتر میکند. ایجاد زیرساختهای مناسب برای بهرهوری بهتر از این نوع انرژی، در نهایت منجر به ایجاد محیط زیستی پاک خواهد شد.