عفونت لثه عفونتی دردسرساز در دهان است که باعث آسیب و التهاب لثه و فک می‌شود. عفونت لثه معمولاً به مرور زمان در اثر عدم رعایت بهداشت دهان و دندان ایجاد می‌شود، چون این امر باعث می‌شود که باکتری‌ها بین لثه و دندان جمع شوند و به راحتی رشد کنند. با این حال چندین عامل دیگر نیز در عفونت لثه و بیماری‌های لثه نقش دارند.
مراجعه به دندانپزشک برای جلوگیری از عفونت لثه و درمان آن مهم است تا از بروز عوارض و مشکلات پیشگیری شود. هرگاه فردی مشکوک به این باشد که دچار عفونت لثه شده است، باید به دندانپزشک مراجعه کند. این مقاله به دلایل، درمان و جلوگیری از عفونت لثه می‌پردازد و توضیح می‌دهد که چه وقت باید به دندانپزشک مراجعه کنید.
فهرست مطالب
دلایل عفونت لثه
عفونت لثه به تجمع باکتری‌ها در بافت اطراف دندان گفته می‌شود. دهان پر از باکتری‌های مختلف است. رعایت بهداشت روزانه، از جمله مسواک زدن و نخ دندان کشیدن، به کنترل تعداد این باکتری‌ها کمک می‌کند، دهان، دندان‌ها و لثه‌ها را سالم نگه می‌دارد و از پوسیدگی دندان جلوگیری می‌کند.
بدون انجام این کارها، باکتری‌های لایه‌ای روی دندان ایجاد می‌کنند که پلاک نامیده می‌شود. اگر فرد پلاک را از بین نبرد، این لایه سخت شده و به تارتار تبدیل می‌شود که از بین بردن آن بسیار دشوار است.
تشکیل تارتار باعث می‌شود که تمیز کردن دندان دشوارتر شود و این امر باعث می‌شود که باکتری‌ها به راحتی به نواحی اطراف دندان و لثه‌ها آسیب برسانند.
تجمع باکتری در زیر خط لثه باعث می‌شود که این ناحیه به راحتی دچار عفونت شود.
رعایت بهداشت دهان و دندان کمک می‌کند تا این باکتری‌ها از بین بروند و از عفونت جلوگیری شود. بنابراین بهداشت نامناسب دهان و دندان می‌تواند مستقیماً باعث پوسیدگی دندان و بیماری‌های دهان و دندان شود.
سیگار کشیدن عامل مهم دیگری برای بیماری‌های لثه محسوب می‌شود. علاوه بر این سیگار کشیدن باعث می‌شود که درمان کمتر مؤثر واقع شود.
عوامل دیگری که ممکن است باعث عفونت لثه شوند عبارتند از:
- دیابت
- تغییرات هورمونی در زنان، مثلاً در دوران بارداری
- ژنتیک
- استرس
- کجی دندان‌ها
- داروهایی که باعث خشکی دهان و کاهش بزاق می‌شوند
- مشکلات ایمنی بدن
در برخی موارد، وسایل موجود در دهان نیز می‌تواند باعث افزایش احتمال خطر شود. برای مثال دنچر (دندان مصنوعی) یا بریجی که اندازه نباشد ممکن است مشکل ایجاد کند و همچنین پرکننده‌های دندانی که معیوب باشند نیز همینطور هستند.
علائم عفونت لثه
علائم عفونت لثه ممکن است بسته به میزان پیشرفت آن و محل آن متغیر باشند. عفونت لثه نشانه‌ی عدم سلامت دهان و دندان و بیماری لثه است.
جینجیویت (جینجیوایتیس) مرحله‌ی اولیه‌ی بیماری لثه است. جینجیویت اصطلاحی پزشکی برای التهاب لثه است. اگرچه جینجیویت در این مرحله عفونت محسوب نمی‌شود، اما ممکن است باعث عفونت یا بیماری‌های پریودنتال بدتری، به نام پریودنتایتیس (پریودنتیت) شود.
معمولاً جینجیویت باعث قرمز شدن و تورم لثه می‌شود که ممکن است به راحتی، مثلاً در زمانی که فرد دندان‌هایش را مسواک می‌زند دچار خونریزی شوند. برخی از افراد ممکن است در مراحل ابتدایی خیلی متوجه این مشکل نشوند. با این حال اگر التهاب به عفونت منجر شود، علائم مشهودتر خواهند شد.
علائم دیگر عفونت لثه و بیماری‌های لثه عبارتند از:
- درد در زمان جویدن
- خونریزی بعد از مسواک زدن
- مشاهده‌ی صورتی رنگ شدن خمیردندان در زمان تف کردن آن
- حساسیت دندان
- لق شدن دندان
- بوی بد دهانی که برطرف نمی‌شود
- تحلیل و عقب نشینی لثه
- ترشح چرک در دهان
- تغییر در بایت فرد یا نحوه‌ی روی هم قرار گرفتن دندان‌ها در زمان جویدن
- تغییر در دندان مصنوعی تکه‌ای
عفونت ممکن است باعث ایجاد کیسه‌ای پر از چرک به نام آبسه گردد که باید سریعاً درمان شود. فردی که دچار آبسه شود در زمان بلع درد خواهد داشت و در دهانش چرک ترشح خواهد شد.
چه زمانی به دندانپزشک مراجعه کنیم؟
هرگاه فردی شک داشته باشد که دچار عفونت لثه شده است باید فوراً به دندانپزشک مراجعه کند. حتی در مراحل اولیه‌ی بیماری‌های پریودنتال، مانند جینجیویت، باید فوراً و بدون تأخیر به دندانپزشک مراجعه کرد تا از پیشرفت مشکل جلوگیری شود.
عفونت لثه چگونه تشخیص داده می‌شود؟
دندانپزشک می‌تواند با معاینه‌ی روتین دهان و دندان علائم پریودنتیت را در مراحل اولیه تشخیص دهد. وی می‌تواند وضعیت پریودنتال شما را مدتی تحت نظر داشته باشد تا مطمئن شود که مشکل بدتر نخواهد شد. به همین دلیل مراجعه‌ی مرتب به دندانپزشک برای نظارت ضروری و مهم است.
ممکن است دندانپزشک شما از خط کش کوچکی به نام پروب برای اندازه‌گیری هرگونه پاکتی در لثه استفاده کند. این تست معمولاً دردی ندارد. در صورت وجود پلاک، تارتار یا هر دو مورد روی دندان‌هایتان، دندان‌پزشکتان آن‌ها را با جرمگیری تخصصی برطرف خواهد کرد. وی همچنین تصاویر اشعه‌ی ایکس هم تهیه خواهد کرد یا شما را به پریودنتیست (متخصص لثه)، متخصصی در زمینه‌ی تشخیص و درمان عفونت لثه، ارجاع خواهد داد تا آزمایشات دیگر و درمان را برایتان انجام دهد.
درمان عفونت لثه
بعد از تشخیص عفونت لثه، گزینه‌های مختلفی برای درمان وجود دارد که به شدت عفونت لثه‌ی شما بستگی دارد. در اینجا به برخی از روش‌های متداول درمان عفونت لثه اشاره شده است:
- درمان با آنتی‌بیوتیک: همانند هر عفونت دیگری، معمولاً برای درمان عفونت لثه هم از آنتی‌بیوتیک استفاده خواهد شد. دندانپزشک شما انتخاب خواهد کرد که برایتان قرص آنتی‌بیوتیک تجویز کند یا مستقیماً آنتی‌بیوتیک را به محل عفونت لثه تزریق کند.
- روت‌پلنینگ و اسکیلینگ: این درمان پیشرفته‌ی عفونت لثه، فضای بین دندان و لثه را، تا نزدیک ریشه‌ی دندان، عمیقاً تمیز می‌کند.
- جینجیوکتومی: جینجیوکتومی نوعی درمان عفونت لثه است که در آن بافت لثه برداشته می‌شود.
- جراحی فلپ لثه: اگر بیماری لثه شما شدید باشد، ممکن است جراحی فلپ لثه برای پیوند استخوان یا بافت لازم باشد.
راه جلوگیری از عفونت لثه
داشتن لثه‌هایی سالم و جلوگیری از عفونت لثه در صورت تبدیل رعایت بهداشت دهان و دندان به یک اولویت روزانه، کار ساده‌ای خواهد بود. با مسواک زدن و نخ دندان کشیدن روزانه، شما می‌توانید به میزان زیادی خطر ابتلا به بیماری‌های لثه و عفونی شدن لثه‌ها و پوسیدگی دندان و بیماری‌ها و مشکلات دیگر دهان و دندان را کاهش دهید. روتینی را شروع کنید و به آن پایبند بمانید و از مزایای این عادت سالم بهره‌مند شوید.
- روزی دوبار مسواک بزنید. دندان‌هایتان را روزی دوبار با خمیردندان حاوی فلوراید، مانند خمیردندان‌های Gum Detoxify کرست مسواک بزنید. این خمیردندان‌های ضد جینجیویت عمدتاً باعث خنثی شدن باکتری‌های جمع شده در اطراف خط لثه خواهد شد که منجر به سلامت لثه‌ها می‌شود.
- روزانه از نخ دندان استفاده کنید. حتماً بین دندان‌ها را تمیز کنید و ذرات غذا را که باعث ایجاد پلاک و تارتار و نهایتاً عفونت لثه خواهند شد خارج کنید.
- از دهانشویه‌ی ضدجینجیویت استفاده کنید. همچنین ممکن است بخواهید از دهانشویه‌ای برای از بین بردن باکتری‌های عامل ایجاد پلاک استفاده کنید. انواع مختلفی وجود دارد که برخی از آن‌ها مزایای دیگری هم دارند (مثلاً تقویت مینای دندان، جلوگیری از پوسیدگی یا سفید کنندگی) تا دهان و دندان‌هایی کاملاً سالم داشته باشید.
- حداقل سالی دوبار به متخصص دندان‌پزشکی برای جرمگیری تخصصی مراجعه کنید. این مورد می‌تواند تارتار را که در منزل نمی‌توان از بین برد، از بین ببرد. تشکیل تارتار می‌تواند باعث تشکیل پلاک بیشتر روی تارتار و اطراف آن در قسمت‌های دور از دسترس شود و این امر می‌تواند برای لثه‌های شما بد باشد.
از آنجایی که پیشگیری بهترین راه برای جلوگیری از ابتلا به عفونت لثه است، باید مراقبت از دندان‌ها و لثه‌هایتان برای شما در اولویت باشد. پیروی از این دستورات مهم کمک می‌کند تا دندان‌ها و لثه‌هایتان سالم بماند و از عفونت لثه پیشگیری شود.
