در این مطلب از وب سایت جفت هیچ قصد داریم به بررسی جزئیات و علائم بیماری پارکینسون بپردازیم و بهترین راه های کنترل آن را مطرح کنیم. با ما همراه باشید.
سوالات و ابهامات زیادی پیرامون بیماری پارکینسون وجود دارد؛ از جمله اینکه راه درمان بیماری پارکینسون چیست ؟ طول عمر بیماران پارکینسون چقدر است و آیا بیماری پارکینسون کشنده است یا خیر. در این مقاله به تمام این سوالات پاسخ خواهیم داد.
فهرست مطالب
بیماری پارکینسون چیست و چه جزئیاتی دارد ؟
بیماری پارکینسون (Parkinson’s Disease) که به اختصار PD هم نامیده می شود، یک اختلال عصبی پیش رونده است و پس از آلزایمر، شایع ترین بیماری مخرب اعصاب محسوب می شود. این بیماری نخستین بار در سال ۱۸۱۷ میلادی توسط دکتر جیمز پارکینسون شناسایی شد. وی عنوان فلج لرزان را برای این بیماری در نظر گرفت؛ در حالی که در برخی از افراد مبتلا به Parkinson لرزش مشاهده نشده است.
درون ساقه ی مغز که در قسمت پایینی مغز قرار دارد، محدوده ی کوچکی با عنوان ماده ی جسم سیاه وجود دارد که حرکات مختلف بدن را کنترل و تنظیم می کند. سلول های موجود در جسم سیاه، ماده ای به نام دوپامین ترشح می کنند. دوپامین یک ماده ی شیمیایی است که به ارتباط سلول های عصبی در مغز کمک می کند.
در هنگام بیماری پارکینسون، سلول های تولید کننده ی دوپامین از بین می روند و به دنبال آن مغز انسان، پیام های مورد نیاز در مورد چگونگی حرکت و زمان حرکت را دریافت نمی کند که در نتیجه کنترل عضلات به تدریج از بین می رود. بنابراین رفتار و حرکات مختلف از جمله انجام کارهای روزمره، لباس پوشیدن، نوشتن، و حتی صحبت کردن و پلک زدن در این اشخاص به کندی صورت می گیرد.
همان طور که اشاره کردیم، بیماری Parkinson یک اختلال عصبی پیش رونده است؛ بدین معنی که پیشرفت بیماری و بروز تغییرات در مغز، به تدریج و به مرور زمان رخ می دهد. علائم و نشانه های این بیماری در ابتدا به اندازه ای خفیف هستند که ممکن است اصلا مورد توجه قرار نگیرند؛ اما با پیشرفت تدریجی بیماری، علائم آن نیز تشدید خواهند شد.
بیماری Parkinson چه علائمی دارد ؟
در این بخش از مقاله به بررسی نشانه های مختلف این بیماری خواهیم پرداخت. هر چقدر این علائم زودتر شناسایی شده و رسیدگی های مورد نیاز انجام شود، نتیجه ی بهتری حاصل می شود. توصیه می کنیم در صورت احساس یک یا چند مورد از علائم زیر در خود یا نزدیکان تان، هر چه سریع تر به پزشک مراجعه نمایید.
لرزش در بدن
یکی از شایع ترین علائم این بیماری، ایجاد لرزش در نقاط مختلف بدن از جمله دست، پا و یا چانه می باشد. زمانی که افراد مبتلا به بیماری پارکینسون از عضو مورد نظر بدن که در حال لرزش است استفاده کنند، این لرزش برطرف می شود. به عنوان مثال اگر چانه ی فرد دچار لرزش است، این لرزش در هنگام صحبت کردن قطع می شود.
این لرزش در مراحل اولیه ی بیماری بسیار جزئی است؛ به گونه ای که ممکن است به صورت محسوس مشاهده نشود. اما با گذشت زمان به مرور بر شدت آن افزوده می شود. لرزش مذکور معمولا از یک سمت بدن آغاز شده و در ادامه، به سایر نقاط بدن گسترش می یابد.
البته این نکته را به خاطر داشته باشید که این لرزش در افراد مختلف، متفاوت خواهد بود و بیماری های دیگری نیز می توانند منجر به بروز لرزش در بدن شوند. بنابراین تشخیص قطعی لزوما توسط پزشک انجام خواهد شد.
کندی حرکت و بروز تغییراتی در راه رفتن
در مراحل اولیه ی بیماری، تغییراتی جزئی در الگوی راه رفتن افراد بیمار ایجاد می شود. به عنوان مثال آرام تر از حد معمول راه می روند و تمایل دارند پای خود را بکشند. همچنین طول قدم ها دائما تغییر می کند و به طور ناگهانی سریع یا کند حرکت می کنند. بنابراین سرعت راه رفتن آنها نامنظم خواهد بود.
سفت و خشک شدن اندام ها
یکی دیگر از علائم مهم بیماری پارکینسون ، سفتی و خشکی اندام ها است. به طوری که علاوه بر پاها، سایر نقاط و عضلات مختلف بدن دچار ضعف شده و با سفتی و کندی مواجه خواهند شد. بنابراین علاوه بر راه رفتن، حرکات کل بدن به تدریج سخت و کند می شود.
اما این نکته را مد نظر داشته باشید که این ضعف و کندی، به دلیل عدم کنترل روی عضلات رخ می دهد. در واقع در قدرت عضلات مختلف تغییری ایجاد نمی شود؛ بلکه کنترل آنها برای افراد بیمار دشوار خواهد بود.
همچنین به علت کاهش توانایی کنترل عضلات، اشخاص مبتلا به این بیماری عصبی گاهی اوقات ممکن است در حفظ تعادل خود با مشکل مواجه شوند و یا در هنگام ایستادن، حالت قوز کرده و خمیده داشته باشند.
ایجاد تغییراتی در حالات چهره و صحبت کردن
در افراد مبتلا به Parkinson ، کند شدن حرکات بدن حتی روی حالت های مختلف چهره نیز تاثیر می گذارد. در واقع افراد مبتلا به این بیماری، توانایی پایین تری در زمینه ی نشان دادن احساسات خود از طریق حالات چهره دارند. البته بدین معنی نیست که احساسات آنها از بین رفته است؛ بلکه توانایی ابراز آنها را از طریق حالت های صورت و چهره ندارند و همین مسئله سبب می شود تا در برقراری ارتباط با دیگران، دچار مشکل باشند.
همچنین تغییراتی در کیفیت و حجم صدای افراد مبتلا به بیماری پارکینسون رخ خواهد داد. این افراد ممکن است دچار لکنت زبان شوند و لحن صدا به صورت یکنواخت باشد. به گونه ای که اکثر صحبت های آنها نامفهوم بوده و به سادگی قابل تشخیص نباشد.
بروز اختلال در خواب
افراد مبتلا به Parkinson غالبا با انواع اختلالات خواب نیز مواجه خواهند شد. به عنوان مثال بی قراری و بی خوابی شبانه و خستگی مفرط در طول روز، یکی از علائمی است که می تواند در این افراد ظاهر شود.
همچنین این بیماران ممکن است به آپنه ی خواب (بروز وقفه ی تنفسی در حین خواب) ، نارکولپسی (حمله ی خواب و ایجاد میل ناگهانی و مقاومت ناپذیر به خوابیدن) و کابوس های شبانه مبتلا شوند.
ایجاد علائم روانی
همان طور که اشاره شد، سطح دوپامین در اشخاص مبتلا به بیماری پارکینسون کاهش می یابد. به همین دلیل این بیماری حتی روی سلامت روانی افراد نیز تاثیر می گذارد. به عنوان مثال این بیماران ممکن است با برخی اختلال های عصبی از جمله افسردگی و اضطراب مواجه شوند.
همچنین این امکان وجود دارد که بیماران مبتلا به پارکینسون، توانایی کمتری در حل مشکلات روزانه داشته باشند. احتمال دارد با مشکلات حافظه مواجه شوند و غالبا احساس گیجی و کمبود تمرکز نمایند. این بیماری عصبی می تواند به تدریج زوال عقل را به دنبال داشته باشد.
ایجاد اختلال در حس بویایی
بروز اختلال در قدرت بویایی یا حتی از دست دادن آن، یکی از نشانه های شایع بیماری پارکینسون به حساب می آید. به گونه ای که ۷۰ الی ۹۰ درصد بیماران با این مشکل مواجه خواهند شد. این افراد ممکن است در تشخیص و شناسایی بوهای مختلف دچار مشکل شوند و حتی در بلند مدت، قدرت بویایی خود را از دست بدهند.
البته توجه داشته باشید که از دست رفتن قدرت بویایی، می تواند دلایل دیگری نیز داشته باشد و صرفا مربوط به بیماری Parkinson نیست.
کاهش وزن
همان طور که گفتیم، لرزش در بدن یکی از علائم شایع پارکینسون است که انرژی زیادی از فرد را مصرف می کند. همچنین مسائلی از جمله افسردگی و مشکلات گوارشی می تواند اشتهای بیماران را کاهش دهد. بنابراین افراد مبتلا به پارکینسون ممکن است با کاهش وزن هم مواجه شوند.
چه عواملی باعث بروز بیماری پارکینسون می شوند ؟
یکی از سوالات مهمی که پیرامون Parkinson وجود دارد این است که علت مبتلا شدن به این بیماری عصبی چیست و چه عواملی زمینه ساز آن است. در پاسخ باید بگوییم در حال حاضر هنوز عوامل ایجاد کننده ی بیماری پارکینسون به طور دقیق شناسایی نشده است و لازم است بررسی های بیشتری در این زمینه صورت گیرد.
اما نتایج تحقیقات اخیر نشان می دهد که به طور کلی فاکتورهایی از قبیل ژنتیک، عوامل محیطی و عادت های غذایی می توانند در بروز این بیماری موثر واقع شوند. همچنین برخی از جهش های ژنتیکی خاص نیز ممکن است منجر به وقوع پارکینسون شوند؛ هر چند احتمال چنین چیزی بسیار پایین خواهد بود.
یکی از عوامل محیطی که امکان دارد در بروز Parkinson نقش داشته باشد، قرار گرفتن در معرض مواد سمی از جمله حشره کش ها می باشد. هر چند احتمال این مورد هم آنچنان قابل توجه نیست. در ضمن افرادی که به دیابت نوع دو مبتلا هستند، خطر ابتلا به بیماری پارکینسون در آنها بالاتر خواهد بود.
برای جلوگیری از ابتلا به Parkinson مصرف انواع میوه ها، سبزیجات و حبوبات را در رژیم غذایی خود افزایش دهید. همچنین انواع آجیل ها، سیب زمینی و گوجه فرنگی هم می توانند در پیش گیری از این بیماری تاثیرگذار باشند. ضمنا از مصرف بیش از حد چربی های حیوانی خودداری کنید.
آیا بیماری Parkinson کشنده است ؟
پارکینسون معمولا از سن ۵۵ الی ۶۰ سالگی به بعد رخ می دهد و علائم آن به تدریج نمایان می شود. همچنین احتمال وقوع این بیماری در مردان نسبت به زنان بیشتر خواهد بود. البته این امکان هم وجود دارد که افراد جوان به بیماری پارکینسون مبتلا شوند.
با توجه به اینکه این بیماری زمینه ی ارثی هم دارد، در خانواده هایی که یک عضو بیمار وجود دارد، سایر افراد باید به میزان بیشتری به بروز نشانه های این بیماری توجه داشته باشند و در صورت مشاهده ی علائم مشکوک، هر چه سریع تر به پزشک مراجعه نمایند.
نکته ی مهمی که در مورد بیماری پارکینسون وجود دارد این است که پارکینسون کشنده نیست و موجب مرگ افراد بیمار نخواهد شد. اما هنگامی که این بیماری پیشرفت کرده و علائم آن تشدید شود، زندگی شخص را تحت تاثیر قرار می دهد و شرایط را برای وی دشوار می نماید. لازم به ذکر است این بیماری هر چقدر سریع تر و در مراحل اولیه تشخیص داده شود، روند کنترل آن راحت تر خواهد بود.
آیا بیماری پارکینسون قابل درمان است ؟
متاسفانه باید بگوییم هیچ درمان قطعی و تضمینی برای بیماری Parkinson وجود ندارد. البته از روش های درمانی مختلفی برای این بیماری استفاده می شود؛ اما در واقع نقش کنترل بیماری را بر عهده دارند و تشدید آن را به تاخیر می اندازند.
همان طور که اشاره کردیم، پارکینسون پیش رونده است و به مرور توانایی و عملکرد افراد بیمار را کاهش می دهد. به همین دلیل، توان بخشی این بیماران و کاردرمانی، بخش مهمی از مراحل کنترل بیماری را به خود اختصاص می دهد.
امیدواریم این مقاله به اندازه ی کافی براتون مفید بوده باشه. در صورت احساس علائم و نشانه هایی که در این مطلب به بررسی آنها پرداختیم، هر چه زودتر به پزشک متخصص مغز و اعصاب مراجعه نمایید. اگر بیماری پارکینسون در مراحل اولیه شناسایی شود، کنترل آن بسیار ساده تر خواهد بود.
