فهرست مطالب
متن ماده ۴۲۶ قانون آیین دادرسی مدنی
ماده ۴۲۶ قانون آیین دادرسی مدنی : نسبت به احکامی که قطعیت یافته ممکن است به جهات ذیل درخواست اعاده دادرسی شود:
- موضوع حکم، مورد ادعای خواهان نبوده باشد.
- حکم به میزان بیشتر از خواسته صادر شده باشد
- وجود تضاد در مفاد یک حکم که ناشی از استناد به اصول یا به مواد متضاد باشد.
- حکم صادره با حکم دیگری درخصوص همان دعوا و اصحاب آن، که قبلاً توسط همان دادگاه صادر شده‌است متضاد باشد بدون آنکه سبب قانونی موجب این مغایرت باشد.
- طرف مقابل درخواست کننده اعاده دادرسی حیله و تقلبی به کار برده که در حکم دادگاه مؤثر بوده‌است.
- حکم دادگاه مستند به اسنادی بوده که پس از صدور حکم، جعلی بودن آنها ثابت شده باشد.
- پس از صدور حکم، اسناد و مدارکی به دست آید که دلیل حقانیت درخواست کننده اعاده دادرسی باشد و ثابت شود اسناد و مدارک یادشده در جریان دادرسی مکتوم بوده و دراختیار متقاضی نبوده‌است.
نکات توضیحی ماده ۴۲۶
در ماده ۴۲۶ آیین دادرسی مدنی از مقایسه اعاده دادرسی با اعتراض ثالث به نتایج ذیل می‌رسیم: ۱) هردو از طرق فوق‌العاده شکایت محسوب می‌شود و رسیدگی به هر دو دعوا به نحو عدولی صورت می‌گیرد ۲) اعاده دادرسی فقط نسبت به احکام امکان دارد و حال آنکه اعتراض شخص ثالث نسبت به قرارها هم پیش‌بینی شده‌است. ۳) هردو در دادگاهی مطرح می‌شوند که آخرین حکم ماهوی را صادر کرده‌است .۴) رسیدگی به اعتراض شخص ثالث در یک مرحله صورت می‌گیرد یعنی دادگاهی که به اعتراض رسیدگی می‌کند ابتدائاً وارد رسیدگی به ماهیت دعوا می‌شود در حالی که رسیدگی به اعاده دادرسی در دو مرحله صورت می‌گیرد ابتدا مرحله قبول یا رد دادخواست صورت می‌گیرد و در مرحله دیگر در صورت قبول درخواست، رسیدگی به ماهیت دعوا آغاز می‌گردد. ۵) اعتراض ثالث از طریق شخصی غیر از اصحاب دعوای سابق اقامه می‌شود، حال آنکه طرفین دعوای اعاده دادرسی همان طرفین دعوای سابق هستند ۶) در دعوای اعتراض شخص ثالث ورودثالث و جلب ثالث ممکن می‌باشد اما در اعاده دادرسی دخالت اشخاص ثالث امکان ندارد.
- جهت مطالعه بیشتر می توانید به مقاله این ماده در ویکی حقوق (وابسته به پژوهشکده حقوق ) مراجعه نمایید.
چگونگی درخواست اعاده دادرسی
- مراجعه به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضائی توسط محکوم علیه و تقدیم درخواست اعاده دادرسی.
- پرداخت هزینه‌های مربوط به ثبت و ارائه دادخواست به محض تقدیم درخواست.
- تکمیل دادخواست توسط دفتر خدمات قضایی و ارسال آن به دادگاه صادرکننده حکم قطعی.
- بررسی تمامی مدارک و اسناد توسط دادگاه و کارشناسان مربوطه.
- اظهار نظر دادگاه و کارشناسان درباره اساس دادخواست ارائه شده.
- تصمیم گیری درباره تایید یا رد دادخواست با توجه به شرایط، از جمله انقضای مهلت مقرر و دیگر موارد مشابه.
دلایل اعاده دادرسی
قبل از هر چیز، ضروری است که توجه داشته باشید که اعاده دادرسی یکی از روش‌های آخرین برای اعتراض به حکم صادر شده از سوی دادگاه می‌باشد. اگرچه پس از صدور حکم قطعی (که به عنوان اعتبار امر مختومه شناخته می‌شود) اعتراض معتبر نمی‌باشد، اما قانون آیین دادرسی کیفری و آیین دادرسی مدنی امکان اعاده دادرسی را در برخی موارد خاص فراهم کرده است. به عنوان مثال:
- جعل اسناد: اگر توانایی اثبات جعلی بودن اسناد مرتبط با حکم صادر شده وجود داشته باشد.
- تقلب: در صورت حضور تقلب که تأثیر مستقیمی بر صدور حکم داشته باشد، می‌توان به اعاده دادرسی روی آورد (مثل شهادت دروغ).
- عدم تطابق با خواسته خواهان: اگر حکم از سوی دادگاه، از خواسته خواهان بیشتر باشد.
- عدم مطابقت با ادعاهای خواهان: در صورتی که موضوع حکم صادر شده با ادعاهای خواهان مطابقت نداشته باشد.
- مغایرت با قوانین و شرایط شرعی: اگر قوه قضائیه تشخیص دهد که حکم مغایر با قوانین شرعی است.
- عدم تطابق با مواد قانونی: در صورتی که حکم از عدم تطابق با مواد قانونی برخوردار باشد و اسناد کافی ارائه شود.
- تفاوت با حکم قبلی: اگر شاهد وجود تفاوت در حکم صادر شده نسبت به پرونده ای باشد که قبلاً در همان دادگاه حکم برای آن صادر شده است.
- مدارک حاکی از بر حقیقت بودن اعاده دادرسی: اگر مدارک و شواهدی ارائه شود که نشان دهد اعاده فرد درخواست‌کننده بر حق است.
