این روزها نام بیت کوین را در جاهای مختلف زیاد می‌شنویم. هم‌چنین صحبت‌هایی نقل میشود که برای جلوگیری از مصرف زیاد برق، باید استخراج بیت کوین ممنوع شود. بیایید در این مطلب، با هم دقیق‌تر ببینیم که بیت کوین چیست و ارتباط آن با مصرف برق به چه صورت است.
فهرست مطالب
بیت کوین از کجا آمده؟
خرید ارز دیجیتال و سرمایه گذاری در آن، یکی از موضوعاتی است که امروزه به گوش اکثر مردم دنیا خورده است. اما واقعاً این دارایی‌ها از کجا وارد دنیای ما شدند؟ در این متن می‌خواهیم به بررسی نحوه ورود بیت کوین به دنیای واقعی و نحوه کارکرد آن بپردازیم.
بیت کوین یک ارز دیجیتال و یک دارایی دیجیتال است که در سال ۲۰۰۸ توسط فردی ناشناس به نام ساتوشی ناکاماتو در مقاله ای با عنوان: بیت کوین یک سیستم پول الکترونیکی نظیر به نظیر، به جهانیان معرفی شد. موضوع جالب توجه درباره‌ی ساتوشی این است که او تا به امروز هویت خود را فاش نکرده است شاید این اقدام به این دلیل انجام شده که هدف بیت کوین تلاش برای غیر متمرکز کردن سیستم اقتصادی جهان و گرفتن قدرت از دولت‌ها و انتقال آن به آحاد مردم است.
در روز‌های ابتدایی تخمین زده میشود که ساتوشی حدود یک میلیون بیت کوین ماین کرده باشد و اولین بلوک بیت کوین در ۳ ژانویه ۲۰۰۹، که دارای پاداش ۵۰ بیت کوین بود توسط ساتوشی ایجاد شد و این شروع راه برای بیت کوین و دنیای ارزهای دیجیتال بود.
بیت کوین چطور مورد قبول واقع شد؟
در ابتدای راه، مورد قبول بودن بیت کوین به عنوان یک دارایی برای عموم، محل شک بود و مهمترین مانع برای ارزهای دیجیتال و بیت کوین همین مقبولیت آنها به حساب می‌آمد. شروع این مقبولیت در سال ۲۰۱۱ توسط بنیاد Electronic Frontier Foundation انجام شد. کار این بنیاد دفاع از افراد و فناوری‌های نو در برابر تهدید‌های قانونی است. پس از چالش‌های فراوان، بالاخره در فوریه سال ۲۰۱۳ یک میلیون دلار بیت کوین در مدت یک ماه در صرافی ارز دیجیتال کوین‌بیس به فروش رسید و قیمت هر بیت کوین در آن زمان برابر ۲۲ دلار بود. این اولین باری بود که عموم مردم اقدام به خرید بیت کوین کردند و این روند همه‌گیرشدن پذیرش بیت کوین، ادامه داشت تا این که در فوریه سال ۲۰۱۵ تعداد کسب و کارهایی که بیت کوین را به عنوان روش پرداخت قبول کرده‌اند از مرز صد هزار عدد گذشت و در مارس ۲۰۱۶ دولت ژاپن ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین را به عنوان روش پرداختی مشابه با پول واقعی به رسمیت شناخت. البته که مانند تمام ابزار‌های تکنولوژیکی دیگر از بیت کوین هم استفاده مجرمانه شده است. سایت سیلک رود که یک پلتفرم آنلاین فروش مواد مخدر بود از بیت کوین به دلیل ناشناس بودن افراد در پرداخت به عنوان روش انتقال پول استفاده کرد و در سال ۲۰۱۳ دولت آمریکا حدود ۲۶ هزار بیت کوین را همزمان با دستگیری راس اولبریک مالک سایت سیلک رود توقیف کرد. این اولین باری بود که در این ابعاد بیت کوین به عنوان دارایی توقیف شده شناخته شد و این بردی دیگر در کارنامه‌ی بیت کوین بود زیرا از طرف یک دولت به عنوان دارایی شناخته می‌شد.
بیت کوین چطور کار می‌کند؟ بلاک چین چیست؟
برای شروع بهتر است مقداری در باره‌ی مفاهیم اولیه مورد نیاز درباره‌ی بلاک‌چین صحبت کنیم. بلاک در بلاک چین به چه معناست؟ در شبکه بیت کوین در هر ده دقیقه، تعدادی تراکنش انجام میشود و مردم، بیت کوین‌های خود را به یکدیگر انتقال می‌دهند. این انتقال بیت کوین‌ها باید در یک محل ثبت شوند. به محلی که این تراکنش‌ها در آنجا ثبت می‌شوند، بلاک گفته میشود. همان‌طور که اشاره شد تمام تراکنش‌هایی که در یک بازه‌ی ده دقیقه‌ای ثبت می‌شوند در یک بلاک نوشته می‌شوند و یک بلاک جدید شکل می‌گیرد. نکته‌ی جالب درباره‌ی بلاک‌چین این است که با الگوریتم‌های ریاضی و رمزنگاری هر بلاک به بلاک بعدی و قبلی خود متصل است و بعد از تایید یک بلاک، دیگر امکان تغییر آن بلاک برای هیچکس وجود ندارد و کسی نمی‌تواند بلاک‌های تولید شده را دستکاری کند. اما نحوه‌ی تایید بلاک‌ها چگونه است؟
برای درک بهتر نحوه کار بیت کوین بیایید نحوه کار بانک‌ها و روند انتقال پول را در نظر بگیریم. برای مثال شما اگر بخواهید به حساب دوستتان پول انتقال دهید، به بانک مراجعه می‌کنید و درخواست انتقال می‌دهید. بانک به عنوان یک سیستم متمرکز موجودی شما را بررسی می‌کند و در صورت موجود بودن مبلغ درخواستی انتقال را انجام میدهد. حال اگر بخواهیم این سیستم متمرکز را از چرخه خارج کنیم باید به چه روشی این کار را انجام دهیم؟ فرض کنید تعداد زیادی از افراد در پارک نزدیک محل زندگی شما نشسته‌اند و حساب و کتاب مالی تمام افراد محله شما را یادداشت می‌کنند. شما این بار به جای بانک به پارک محله می‌روید و فریاد می‌زنید: آیا من یک میلیون تومان در حسابم دارم؟ اگر اکثریت افراد حاضر در پارک، پاسخ بدهند بله، پس تایید میشود که شما یک میلیون تومان در حسابتان موجود است. حال اگر شما دوباره فریاد بزنید که یک میلیون تومان از حسابتان کم کرده و یک میلیون تومان به حساب دوستتان اضافه کنند آنها همه در دفتر‌های خود این موضوع را یادداشت می‌کنند. اگر بعد از این فریادها که شما در پارک زده‌اید، دوستتان به پارک برود و فریاد بزند: آیا یک میلیون تومان به حساب من واریز شده است؟ اکثریت آنها پاسخ می‌دهند: بله، و این تراکنش انجام شده به حساب می‌آید.
در دنیای واقعی، ماینر‌های بیت کوین، نقش کسانی را دارند که در پارک نشسته بودند و تراکنش‌ها را تایید می‌کردند. وقتی اکثر ماینر‌ها تراکنشی را تایید کنند آن تراکنش انجام شده به حساب می‌آید و دیگر قابل بازگشت نیست و تا زمانی که بلاک‌چین بیت کوین فعال باشد این تراکنش برای همگان قابل مشاهده است. یعنی اگر شما از یک صرافی ارز دیجیتال ایرانی یا کیف پول دیجیتالی خود مقداری بیت کوین برای دوستتان انتقال دهید، با داشتن شناسه این تراکنش یا آدرس کیف پول مقصد یا مبدا، این امکان برای همگان وجود دارد که ببینند شما در چه زمانی و چه مقدار بیت کوین به دوستتان داده‌اید. این سطح بالا از شفافیت، از شاخصه‌های مثبت دنیای رمزارز‌ها است و اما برای جلوگیری از دستکاری بلاک‌های قبلی نیز قوانینی وجود دارد. برای تایید هر بلاک و رفتن به مرحله بعد باید بلاک قبلی رمزگذاری شود و اصطلاحاً از اطلاعات آن بلاک هش گرفته شود و در روند تولید بلاک بعدی، هش بلاک قبلی باید در دل اطلاعات بلاک جدید وجود داشته باشد. این موضوع باعث میشود که تمام بلاک‌ها به هم مرتبط باشند و چون هش یک تابع ریاضیاتی یک به یک است و برگشت پذیر نیست، همواره بلاک‌ها به هم مرتبط می‌مانند و امکان تغییر اطلاعات بلاک‌های قبلی وجود نخواهد داشت.
ماین کردن بیت کوین و صنعت ماینینگ
در ابتدای مسیر بیت کوین، برای ماین کردن آن از کامپیوتر‌های خانگی که همه ما امروزه در منزل داریم استفاده می‌شد. اما با افزایش قیمت بیت کوین و افزایش محبوبیت آن در میان مردم، رقابت در دنیای ماینینگ هم در ابعاد وسیع‌تری شکل گرفت. سیستم توزیع پاداش برای بیت کوین به این صورت است که هرچه توان پردازشی بیشتری در اختیار شبکه قرار دهید، شانس شما برای برنده‌شدن پاداش یک بلوک بیشتر میشود. امروز پاداش برای یافتن هر بلاک بیت کوین ۶.۲۵ بیت کوین است. طولی نکشید که رقابت برای توان پردازشی بالا‌تر در بین ماینر‌ها به سرعت افزایش یافت و شرکت‌های تولید کننده قطعات کامپیوتری بازار را مناسب دیدند و اقدام به تولید دستگاه‌هایی کردند که به طور اختصاصی برای ماین کردن بیت کوین تولید شده بودند و کامپیوتر‌های خانگی برای برنده شدن پاداش یک بلاک در مقابل این دستگاه‌ها تقریباً شانسی نداشتند. رقابت آنقدر شدید شد که بعد از چند سال دستگاه‌های ماینر قدیمی هم در برابر دستگاه‌های جدید حرفی برای گفتن نداشتند و از رده خارج می‌شدند.
تمام این اتفاقات در حالی بود که شبکه‌ی بیت کوین برای برقراری تعادل و جلوگیری از حمله‌های هکری، مجبور بود پردازش‌‌ها را سنگین‌تر کند و از ماینر‌ها در ازای پاداش ثابت، توان پردازشی بیشتری بخواهد. اوضاع به جایی رسید که بارِ پردازشی بالا، نیازمند مصرف برق شدید شد، چون دستگاه‌های ماینر مصرف برق زیادی داشتند. ناگفته نماند که موضوع استهلاک بالای دستگاه‌های ماینر بیت کوین، منجر به تولید زباله‌های الکترونیکی زیادی میشود که یکی از نقد‌های فعالان محیط زیست نسبت به صنعت ماینینگ است. نقد دیگری که فعالان محیط زیست نسبت به ماین و صنعت ماینینگ دارند، مصرف بالا و تقریباً غیرضروری برای دستگاه‌های ماینر است، چون با توان پردازشی بسیار پایین‌تر از توان پردازشی فعلی شبکه می‌توان محاسبات ضروری تبدیل یک بلاک به بلاک دیگر را انجام داد. اما اکنون بسیاری از توان پردازش صرف رقابت ماینر‌ها با یکدیگر میشود. برای حل این مشکل، بسیاری از بنیاد‌های فعال در زمینه‌ی ارزهای دیجیتال، راه حل‌های متعددی را ارائه کرده‌اند. از جمله این راه حل‌ها می‌توان به تغییر روش ماین بیت کوین از بر پایه پردازش بودن به بر پایه هارد دیسک بودن اشاره کرد. البته روش‌های دیگری هم وجود دارد که اتریوم آن روش را انتخاب کرده و به جای این که شما توان پردازش خود را در اختیار شبکه قرار دهید شما سرمایه خود را در اختیار شبکه قرار می‌دهید و به میزان سهم شما از کل سرمایه‌ای که در اختیار شبکه قرار می‌گیرد، شما شانس برای برنده شدن پاداش تولید بلاک‌ها را دارید.
سخن پایانی
در انتها جا دارد به این موضوع اشاره کنیم که علت بالا بودن مصرف برق شبکه بیت کوین، نیاز به این مقدار توان پردازش نیست و این مصرف زیاد به‌دلیل شکل گیری فضای رقابتی بین ماینر‌ها است. شاید در آینده‌ای نزدیک بتوانیم شاهد تغییر این روند مصرف بالای انرژی برای استخراج باشیم و با نسل جدیدی از دستگاه‌های استخراج، امنیت شبکه بیت کوین را بتوان تامین کرد.
