موتور یا پیشرانه، دستگاهی است که انرژی را برای راه اندازی وسایل نقلیه دستگاه‌های دیگر یا تولید الکتریسیته به کار مکانیکی تبدیل میکند.
فهرست مطالب
الکتروموتور یا موتور الکتریکی چیست؟
ماشینی که انرژی الکتریکی را به حرکتی تبدیل کند به صورتی که تحت تاثیر میدان مغناطیسی چرخشی در درون الکتروموتور ایجاد کند و سبب چرخاندن روتور که یکی از اجزای الکتروموتور است می شود. الکتروموتور مغناطیسی نیروی الکتریکی به مکانیکی تبدیل می شود. الکتروموتور خطی دوار نیستند برعکس ژنراتور های که نیروی مکانیکی را به الکتریکی تبدیل می کنند.
اجزای الکتروموتور
- بدنه قاب:روکش الکتروموتور است ،تمام اجزای الکتروموتور را می پوشاند
- شافت:شافت قطعه ای که باعث چرخش موتور الکتریکی می شود و جنس شافت فلز می باشد و باعث انتقال نیرو می شود
- استاتور:استاتور از تعدادی آهن ربا تشکیل شده،ممکن است آهن ربا دائمی یا آهن ربا الکتریکی باشد.آهن ربای الکترومغناطیسی دارای یک سیم پیچ هستند که جنس سیم ،ازجنس سیم مسی است
- کموتاتور: یکی از قطعات متحرک در موتورالکتریکی کموتاتور است که این قطعه جهت جریان را در الکتروموتور تغییر می دهد
- جاروبک : جاروبک با کموتاتور در تماس است و برای تغییر جریان و تکمیل سوئیچ استفاده میشود.
- بلبرینگ ها صنعتی: در نزدیکی شافت قرار دارند که شافت از بدنه خارج میشود.بلبرینگ باعث میشود تا شافت با کمترین اصطکاک بچرخد و در حین حرکت مشکلی به وجود نیاید.
- روتور: روتور در مرکز موتور الکتریکی قرار دارد.روتور دارای جریان است و زمانی که تحت تاثیر میدان مغناطیسی قرار میگیرد ،چرخش شافت را ایجاد میکند.
- براکت : قاب انتهای بدنه، به شافت الکتروموتور متصل است و برای ایمن سازی دستگاه و محل عبور شافت است.
الکتروموتور سه فاز
تفاوت بین الکتروموتور سه فاز با الکتروموتور تک فاز،در قیمت آن می باشد ، در الکتروموتور سه فاز، روتور از نوع قفسه سنجابی است و با توان های متفاوتی از اسب بعنوان مثال با توان ۳/۱ اسب و کمتر تا چند صد اسب بخار تولید میشود. الکتروموتور سه فاز یا دینام القایی با نحوه عملکرد متفاوت در چرخش محور دینام، سرعت فرکانس منبع تغذیه اعمال شده بر الکتروموتور کم می باشد، در نتیجه چرخش محور الکتروموتور به حرکت در می آید.
اجزای الکتروموتور سه فاز
- سیم پیچ هسته مغناطیسی استاتور
- بدنه استاتور
- یاتاقان سروته
سرعت موتور سه فاز
فرکانس تغذیه الکتروموتور سه فاز یکی از مهم ترین عواملی که بر سرعت الکتروموتور سه فاز تاثیر می گذارد.عوامل و پارامترهای که میزان گشتاور الکتروموتور سه فاز را مشخص می کند :
- اختلاف سرعت بین روتور و میدان مغناطیسی که ایجاد میشود توسط استاتور
- میزان لغزندگی دینام
در الکتروموتور سه فاز گزینه سرعت قابل تغییر است با توجه به سیم پیچ های موجوددر استاتور الکتروموتور سه فاز و قطب های که در این میدان موجود است با استفاده از این قطب ها در میدان مغناطیسی امکان چرخش وجود دارد. در الکتروموتور سه فاز با تغییر فرکانس الکتروموتور سه فاز میتوانیم سرعت الکتروموتور را بصورت کامل کنترل کرد . ابزار مناسب برای کاهش فرکانس و تنظیم دور الکتروموتور اینورتر می باشد.
مزایای دینام سه فاز
- قیمت مناسب
- سادگی
- کاربری آسان
- هزینه راندمان اندک
- طراحی قوی
قیمت مناسب و سادگی یکی از اصلی ترین مزایای الکتروموتور سه فاز می باشد .الکتروموتور سه فاز بدون نیاز به راه اندازی خاصی می توان استفاده کرد و نیاز به نگهداری خاصی ندارد
معایب دینام سه فاز
کنترل دور الکتروموتور سه فاز سخ ارت از بقیه الکتروموتورهاست. از اینورتر یا سافت استارتر برای کنترل دور الکتروموتور ۳ فاز، استفاده میشود
کاربرد موتورهای سه فاز
- استفاده از دینام سه فاز در لوکوموتیو قطار
- استفاده از دینام سه فاز در صنایع خودروسازی
- استفاده از دینام سه فاز در صنایع معدن
- استفاده از دینام سه فاز در صنایع دریایی،در صنایع نفت و گاز
- استفاده از دینام سه فاز در صنایع مربوط به دارو و لوازم بهداشتی
- استفاده از دینام سه فاز در صنعت کشاورزی
- استفاده در انواع پمپ صنعتی
الکتروموتور سه فاز قفس سنجابی
روتور و استاتور در الکتروموتور سه فاز از نوع قفس سنجابی هستند،در الکتروموتور های سه فاز قفس سنجابی توان الکتروموتور در محدوده یک سوم تا چند صد اسب بخار است هزینه کمتر الکتروموتور سه فاز که نیروی آن یک اسب بخار به نسبت الکتروموتور تک فاز یک مزیت اصلی این الکتروموتور می باشد.
توانایی انجام کار با بار سنگین ،توان تولید شده توسط الکتروموتور سه فاز از ۱٫۳ اسب بخار شروع و تا چند صد اسب بخار افزایش پیدا میکند. مهمترین مزیت الکتروموتور سه فاز قفس سنجابی به الکتروموتور تک فاز که اسب بخار بیشتر از یک را دارند هزینه راندمان بسیار پایین ان بوده و در حالی که راندمان کاری بسیار بالا می باشد و سنگینی بار را می پذیرد.
